un dos textos que quedara sen desenvolver (vacas) foi o xermolo para este texto novo, que engado cando a construción do libro vai chegando ao seu remate.
se todo vai ben, en breve teredes novas sobre os camiños que han percorrer estas baleas.

a néboa

un río

o tempo que se detén

un bote

o ruído dos remos ao bater
na superficie tersa da auga

os reloxos non existen

o bruar dunha vaca
na néboa

o son dos axóuxeres
das vacas
que xorden da néboa da noite

nos vales escuros

o bosque

as árbores tecen sombras
e tentas pasar
desapercibido
pero o ruído dos pasos
na follaxe
atrona

a néboa

a praia
a area fría

o mar
só se intúe

o canto da balea

esta tempada atopo baleas alá onde miro. e baleas atravésanseme no camiño decote. tres exemplos:

un
en xuño, vertixe sonora ensemble ofreceu, dentro do ciclo “do audible”, un concerto titulado “o canto das baleas”.
non puiden asistir pero na rede fun atopando as pezas incluídas no programa (que non é o mesmo pero é o que hai, diría -aproximadamente- silvio rodríguez):

“canto de balea” do sarrián abraham cupeiro en versión da orquestra de cámara galega e abraham cupeiro (karnix).

“toposition(s) #3” de charles-antoine frèchette (creo que a versión que aparece aquí é de vertixe sonora ensemble)

“ballad” de fernando garnero (versión do ensemble l’imaginaire)

dous
unha das moitas cousas que lin este verán foi o ardalén de miguel-anxo prado, onde as baleas teñen un secundario moi protagónico.
algunhas das marabillosas baleas do libro poden verse nesta entrada do seu blog:

tres
hoxe atopei esta preciosa crónica de manuel gago no seu capítulo cero que ten baleas e poemas: nin que estivese feito para min.

pouco toquei neste poema. só restruturar algunha imaxe, engadir aquí, quitar alá.
con isto remata esta etapa de revisións. só non toquei un dos textos (“enumerar motivos para debuxar unha balea”). por último, vou tachar no índice tres poemas que nunca pasaron de apuntamentos e semella que non pasarán. as imaxes de partida poden ser suxestivas pero creo que o resto do material abonda e sempre mellor quedar curto que excederse. os títulos que desaparecen son “vacas”, “sereas” e “o que regresa da marea”.
 

e o poema sobre magalhães
que no empeño por arrodear o mundo
e acadar as illas das especias
arribou sen sabelo
a terra de baleas

ou debería dicir
ao seu mar
 
 

sería inverno árido
ou acaso non é posíbel
imaxinarlle outros veos
a aqueles territorios
 
 

imaxina que cres que o mundo
é máis extenso do que ditan os mapas

colles un barco
un que pode destruírte
pero que é pequeno
se o comparas co horizonte
 

cal é a dimensión da túa certeza?

cal o límite da ousadía e do azar?
 

imaxina os ollos daquel home pequeno
ao chegar á araucania

toda aquela vastidade erma
 

podes velo diante
daqueles animais fantásticos
a deambular na enseada inhóspita
e súa
e preciosa
 

pavor ou calma
acompañarían o alborecer
arrodeado de vento e mar profundo
e os seus cantos?
 
 

pero o destino de magalhães
estaba aínda moi lonxe

(non tanto como desexaba
pero el non o sabía)

e decidiu resistirse
a aquela harmonía insólita
e continuar viaxe incerta
 

ou acaso atopara
ante aqueles seres inconmensurábeis
o límite do seu valor

e partiu
 

puxo proa máis ao sur
na teima do paso procurado

e atopouno
e herdoulle o seu nome
e nomeou pacífico
o océano que atopou do outro lado
 
 

imaxínate coas forzas no límite
despois de atravesar
todo o mundo coñecido

e ao contornar as marxes
atopas outro horizonte
aínda máis esgotador
 

aquel novo mar enfrontou magalhães

e dobregouno tamén
pero morreu sen sabelo
cando xa acadara outra vez
o mundo coñecido
 

no estrondo da batalla
na lanza que o atravesa
volveu escoitar
o canto das baleas

música de fondo para a mágoa
de quen morre privado da certeza
de que non fose aquel
ou si
o seu horizonte

despois dunha tempada de traballo (algo disperso, todo sexa dito) sobre os textos impresos en papel, empezo hoxe (pero vai ser de vagar) a actualización dos textos.
a medida que vaia actualizándoos, vounos volver imprimir e seguirei revisando en papel.
para empezar, “ulises”:

cando regresaba ulises
dos restos calcinados de troia
foi tentado por sereas
atacado por cíclopes

pero por ningunha destas criaturas foi vencido

a sintaxe destes versos é de gelman

navegou ulises
con valor ou inconsciencia

navegaron
el e os seus compañeiros

moitos mares

e cando finalmente
decidiu encamiñarse cara a penélope

tornar á india
diría gelman
de aimé bonpland
o naturalista francés

cando colleu por fin camiño
á illa de seu

ao lar

para deixarse morrer
nese seu acubillo

aínda que tal vez
xa non sexan nosas
as cousas que deixamos atrás
hai mil anos

nese seu último camiño
atopou unha balea
e marchou detrás do seu ronsel

o que o seu canto deseñaba nas ondas

é imposíbel
ríndome

por moito que teime
nunha melodía de meu
o texto ten a de gelman

ou non son de ninguén
as melodías do verso

e navegou ulises
outros mares

e acaso esqueceu a penélope

bonpland nunca esqueceu
as flores no colo de nunu
xunto á boca do orinoco

e penélope envelleceu aínda máis
se isto é posíbel
e tamén morreu

e morreu ulises solitario

porque a balea é libre
e un día marchou
e deixouno extraviado para sempre

no seu vagar sen norte
non esqueceu ulises
agradecerlle a ítaca a viaxe

e á balea
porque elas son
aínda máis eternas que os poemas

comeza a súa andadura pública este libro en construción que hai un tempo empezou a medrar por entre os meus papeis ou, para ser exacto, nas pantallas dos meus trebellos.
podedes atopar unha explicación do proxecto aquí e un índice dos textos (con cadansúa ligazón á versión inicial) aquí.
confío en que me acompañedes na singradura cos vosos comentarios, suxestións, ideas, opinións ou, simplemente, coa vosa lectura, que xa será premio abondo para min.