hoxe modifiquei “clavel del aire” e, a continuación, fixen un par de axustes máis:
quitei un par de versos en “varadura“.
cambiei un par de palabras e eliminei outra en “vense baleas no horizonte…”.
hoxe modifiquei “clavel del aire” e, a continuación, fixen un par de axustes máis:
quitei un par de versos en “varadura“.
cambiei un par de palabras e eliminei outra en “vense baleas no horizonte…”.
este texto bátese por manterse no libro. simplificar algunhas das imaxes do inicio axudan a meterse dentro do texto.
n falaba dunha
flor
que facía parte
da memoria de m
pero no relato
deviña invasora
ocupábao todo
abafaba as árbores
até o exterminio
de improviso
a paisaxe da conversa
e a da memoria de m
eran diferentes
ou
o relato causaba
nas postais da infancia de m
un defecto de forma
m escoitaba
e debatíase entre o esforzo
de intercalar a novidade
nas súas propias fotografías
ou facer
resistir
a paisaxe
é máis cálida a memoria dun tempo
e un lugar inexistentes?
ou a certeza de sabermos deseñar
territorios novos
aínda que doian?
o poema é
o negativo dunha foto
neboenta
e se procuras entender
o presente
cuestionando a paisaxe
o mundo vólvese inestábel
son iguais as singraduras da balea
conservan memoria na pel
pero eses mapas son
invisíbeis aos seus ollos
fixen algúns amaños neste poema. considerei eliminar unha parte da historia para alixeirar o texto pero paréceme bonita.
ás veces cómpre renunciar a versos ou estrofas que, en si mesmas, un cre que son boas pero que, no texto todo, semellan restar máis que aportar.
pero non sempre son doadas esas renuncias.
neste caso penso que os versos deben resistir: non estou convencido de que resten e mais a historia de magalhães é o miolo do poema:
e o poema sobre magalhães
que no empeño por arrodear o mundo
e acadar as illas das especias
arribou sen sabelo
a terra de baleas
ou debería dicir
ao seu mar
era inverno árido
ou acaso non é posíbel
imaxinarlle outros veos
a aqueles territorios
imaxina que cres que o mundo
é máis extenso do que ditan os mapas
colles un barco
que é pequeno
se o comparas co horizonte
cal é a dimensión da túa certeza?
cal o límite da ousadía e do azar?
imaxina os ollos daquel home pequeno
ao chegar á araucanía
toda aquela vastidade erma
podes supoñelo
diante daqueles animais
a deambular na enseada inhóspita
e súa
e preciosa
pavor ou calma
nacería dos seus cantos?
pero o destino de magalhães
era aínda longo
e resistiu
a aquela harmonía insólita
e continuou viaxe incerta
ou acaso atopara
ante aqueles seres ilimitados
a fronteira do seu valor
partiu
puxo proa máis ao sur
na teima do paso procurado
atopouno
e herdoulle o seu nome
e nomeou pacífico
o océano que atopou ao cabo
imaxínate coas forzas no límite
despois de atravesar
todo o mundo coñecido
e ao contornar as marxes
atopas outro horizonte
aínda máis esgotador
aquel novo mar enfrontou magalhães
e dobregouno tamén
pero morreu sen sabelo
no estrondo da batalla
na lanza que o atravesa
volveu escoitar
o canto das baleas
música de fondo para a mágoa
de quen morre privado da certeza
de que aquel fose
ou non
o seu horizonte
en “epitafios” fixen dúas pequenas correccións semántidas:
nun dos epitafios puxen do revés o sentido dunha estrofa porque dicía xusto o contrario do que quería que dixese
noutro, engadín un matiz para reforzar o sentido que igual non estaba tan claro.
ás veces marcar moito a dirección da lectura non é boa idea porque é importante que o lector poida darlle ás cousas os matices que son de seu. pero hai veces en que unha palabra pode engadir un matiz que desperte posíbeis lecturas novas. ese equilibrio é unha das cousas máis difíciles da poesía.
en “vense baleas no horizonte…” facía falta reorganizar as imaxes para reducir os abaneos dun texto que xa abanea de seu.
en “varadura” quitei algúns versos que non engadían nada especial. como regra xeral, o que non aporta, distrae. (e as regras xerais están para ser transgredidas, pero estas transgresións deberían ser sempre conscientes e ter un propósito.) tamén reorganicei algunhas imaxe para quitarlle unha sensación de desorde que me daba a lectura do texto.
estoutro texto, que a semana pasada valorei eliminar, penso que tamén pode resucitar cun tratamento que consiste na utilización intensiva da tecla “supr”.
n falaba dunha flor
que facía parte
das construcións da memoria de m
pero no relato
deviña invasora
ocupábao todo
abafaba as árbores
até o exterminio
de improviso
a paisaxe da conversa
e a da memoria de m
eran outras
ou
o relato causaba
nas postais da infancia de m
un defecto de forma
m escoitaba
e debatíase entre o esforzo
de intercalar a novidade
nas súas propias fotografías
ou facer
resistir
a paisaxe
é máis cálida a memoria dun tempo
e un lugar inexistentes?
ou a certeza de sabermos deseñar
territorios novos
aínda que doian?
o poema é
o negativo dunha foto neboenta
e se procuras entender o presente
cuestionando a paisaxe
o mundo vólvese inestábel
son iguais as singraduras da balea
conservan memoria na pel
pero eses mapas son
invisíbeis aos seus ollos
antes de tomar a decisión de retirar este texto, voulle dar unha nova oportunidade recurtándoo á mínima expresión (e, na práctica, retornando ás orixes do poema).
escapar ao lombo da balea
a estratexia consiste
en imaxinar a inquietude
a cada dobra do itinerario
cada prega da paisaxe
primeira fuxida
se cómpre fuxir
dun cárcere sórdido
a balea ten a cor das estradas
nas películas americanas
ocre e sol
area e o brillo no reflexo dun coche
que pasa a toda velocidade
como se existise o tempo
algunha dimensión do horizonte
segunda fuxida
se dun hospital psiquiátrico
tanto ten se é balea
ou tigre
navegar a pulso ao seu carón
atravesar a sabana
coa urxencia da fame